পৃষ্ঠাসমূহ

Friday, May 11, 2012

Bangladesh River Map

The pride of Bangladesh is its rivers with one of the largest networks in the world with a total number of about 700 rivers including tributaries, which have a total length of about 24,140 km. They consist of tiny hilly streams, winding seasonal creeks, muddy canals (khals), some truly magnificent rivers and their tributaries and distributaries. In some places, such as Patuakhali, Barisal and sundarbans area the watercourses are so plentiful that they form a veritable maze. The watercourses of the country are obviously not evenly distributed. They increase in numbers and size from the northwest of the northern region to the southeast of southern region. Bangladesh has predominantly four major river systems - (1) the Brahmaputra-Jamuna, (2) the Ganges-Padma, (3) the Surma-Meghna, and (4) the Chittagong Region river system. However, Brahmaputra is the 22nd longest (2,850 km) and the Ganges is the 30th longest (2,510 km) river in the world.
Click for large view
Preparing a complete list of the rivers of Bangladesh is more or less tough as often a single river possesses different names at different places. Even a five or six-kilometre segment has a different name upstream or downstream. Also a single name is used for different rivers in different locations. Here, an attempt has been made to present districtwise list of rivers.
Click for large view
Rangpur Dudhkumar, Raidak, Dharala, Tista, Shati, Burikhora-Chiki, Kharvaja, Ghaghat, Jamuneshwari, Aakhir, Kharkharia, Basmai, Dewnai, Chiki, Nilkumar, Bharola, Gadadhar, Sankona, Noadihing, Buridihing, Disang, Dikhu, Kalanga. Kopili, Titash-Giri, Brahmaputra: (26 rivers).
Dinajpur Pathraj, Talma, Punarbhaba, Tepa, Tangon, Dahuk, Ghoramara, Jamuna, Koram, Atrai, Kulica, Baral, Garveshwari, Jabuneshwari, Jaldhaka, Torsa, Kollani, Raidak: (18 rivers).
Rajshahi Fakirni-Baranai, Shiba-Baranai, Mahananda, Pagla, Musa Khan, Ganges, Baranai, Hoja, Godari, Gumani: (10 rivers)
Pabna Gur, Bogra Ichamati, Baral, Hurasagar, Durgadaha, Sukhdaha, Bagra (Usium), Talan: (8 rivers)
Bogra Karatoya, Kathakoli, Bangali, Tulsiganga, Little Jamuna, Nosar, Badal: (7 rivers).
Dhaka Bangsi, Turag, Tongi Khal, Buriganga, Dhaleshwari, Kaliganga, Gazi Khal, Banar, Balu, Shitalakshya, Lohajang, Fuldi, Bhubaneshwari, Kirtinasha or Sreepur (Shitalakshya), Ichamati, Malik Bader Khal, Gajahatar Khal, Ilshamari: (18 rivers).
Mymensingh Jheenai, Aiman, Sutia, Old Brahmaputra, Gharota Nadi, Simahali, Narasundar, Bothai, Nitari, Shomeshwari, Kangsha, Gunai, Kachamathia, Pankura, Saidul, Mogra, Rangra, Kharmori, Mahadeva, Jadukata, Dhanu, Baulai, Shirkhali, Chellakhali, Motichick, Chalhi, Bangshai, Manas, Putia, Jinjiram, Subonfiri, Baleshwar, Vogai Kangsa, Kaulai, Dhanu, Silai, Kharmeni: (37 rivers).
Sylhet Surma, Piyain, Sharigoyain, Bagra Gang, Noiya Gang, Shawla, Dhamalia, Manai Bardal, Juri, Manu, Dhalai, Langla (Karangi), Khowai, Sutang, Kushiyara, Madhabpur, Mahasing, Khajanchi, Vattakhal, Kalni, Jamalpur, Boraba, Lova, Hari, Bogapani, Dhariana, Dhoai, Jadukata, Dhala-Dhalai Gang, Gopla-Langla, Mogai-Chalti, Rakti, Poiyanda, Vera, Mohana, Dhanu-Baulai: (36 rivers).
Comilla Titas, Gumti, Dhanagoda, Dakatia, Dapla Gang, Haora, Kathalia, Sonai, Satnal, Buri, Khaliajhuri, Batakandi, Moricha, Aarshi, Gopi, Marjora, Ghungat, Kheru Nadi, Baijani, Pagli, Shirai, Chandina Khal, Kakri, Malda, Anderson Khal, Matlab, Udnandi or Udmadhi, Kagni, Harimangal, Kurulia, Jaidind, Sonaimuri, Handachera, Jangalia, Durduria, Buri or Bijoy Ganga, Kaladumuria, Burigang, Bijoypur Khal, Chauddagram Khal, Nolia, Bijoli, Ghungar: (44 rivers).
Noakhali Madhukhali Khal, Rahmatkhali Khal, Muhuri, Little Feni, Silonia, Feni, Vulua, Hatiya, Atiabari Khal, Kalir Khal, Patkata Khal, Kothakoli Khal, Baparashi Khal, Goalkhali Khal, Atra Khal, Hura Khal, Gahojatli Khal, Halda, Ichamati: (19 rivers).
Chittagong Halda, Karnafuli, Sangu, Matamuhuri, Bogakhali, Satal Khal, Ichamati, Muhuri, Nad, Kablong, Rakhiang, Satta, Shilpa, Tuibang, Koka, Sreema, Boalkhali, Mogdai, Dongkhal, Naraiyangiri, Chiringa, Icchakhali, Kursai, Sindur Ganga, Kaptai, Rigari Khingar, Chandakhali, Kumirakhali, Chengi, Maini: (30 rivers).
Kushtia Mathabhanga, Garai, Jalangi, Magarkhali: (4 rivers).
Jessore Upper Bhairab, Lower Bhairab, Chitra, Begavati, Nabaganga, Chandana, Kobadak, Barasia, Kholpotua, Alengkhali, Pangubi, Kaba, Kaliganga, Kathipata, Dartanar Khal, Marichhop, Chandkhoni, Pangani, Naingatra Samudra, Baragang, Kumar, Bara Gangdiadaha, Amla Madarpur, Dakoiya, Mara Gorai, Barasia, Palang, Atrai: (28 rivers).
Faridpur Madhumati, Kumar, Arial Khan, Atai, Madaripur Beel Rout: (5 rivers).
Khulna Bhadra, Atharobanki, Alaipur Khal, Kholpotua, Shibsa, Rupsa, Baleshwar, Gasiakhali, Pasur, Aar, Pangania, Oratama, Ichhamati, Namud Samudra, Sonagang, Bhangra, Kunga, Malancha, Satkhira, Sutakhali, Raimangal, Marjat, Harinbhanga, Mahavanga, Galangi, Haripur, Sonai, Budhatar Gang, Dhaki, Galghemia, Uzirpur, Katakhal, Guchiakhali, Badurgachha, Deluti, Manas, Koiyara, Aar-Shibsa, Kalindi, Majudkhali Khal, Aakrar Khal, Mongla, Sola, Paiyra, Aandranmukho, Muhuri, Modla, Hariabhanga, Gangubi, Katcha, Pakashia, Moiyar Gang, Kabipata, Jhank, Shialir Khal, Naraiyankhali, Kadamtali, Bangra, Shila, Kalagachhia, Banshtali, Salokhi, Shakbaria, Aalki, Manikdia, Chandeshwar, Pankushi, Baleshwar Balmarjar or Manjal, Kagibagh, Rampal: (71 rivers).
Barisal Bishkhali, Shawrupkathi or Sandhiya, Babuganj, Agunmukha, Hemda, Lohalia, Shahbazpur, Naiyabhanga, Rajganj, Ganeshpur, Dubaldia, Torki or Turkey, Kirtankhola, Dharamganj, Jhilinha, Mankutha, Multani, Karkhoma, Aagli, Dhulia, Gangalia, Burishwar, Kaliganga, Haringhata, Patua, Tentulia, Dhalia, Nilashi, Nabaganga, Bhola, Pakashia, Chandana or Pangsa, Jabnashbad, Baleshwar, Shamsan Ghat, Moiyar Gang, Naiya Bhangni, Gournadi, Kalabadar, Mirgamari, Katcha, Lata, Ilish or Ilsha, Kabahkali, Madhumati, Andhar Manik, Rabnabad or Patua, Bura Gauranga, Bakerganj, Aamtola, Dhansiri, Sugandha, Jhalokati, Chalna, Aalengkali, Nalbiti, Kharborabad, Galachipa: (58 rivers).
Sundarban area Baleshwar, Sumati, Chhaprakhali, Bara Sheola, Harin China, Sharankhola, Ambare, Chandeswar, Kapa, Kalida, Sathka, Javo, Mara Pasur, Dangmari, Bile, Chhutorkhali, Chalo Bagi, Harmahal, Beri-aada, Bakir Khal, Aar-Shibsa, Hadda, Mahishe, Chhachhon Hogla, Majjot, Shakbare-Singa, Golkhali, Kukumari, Kalagachhe, Domorkhali, Hansarag, Kaga, Nilkamal, Khejurdana, Sejikhali, Baintala, Bangabali, Dobeki, Firingi, Mando, Keorasuti, Bando, Dhakola, Lataberi, Bhetoipara, Baluijhanki, Kalikabari, Bekardon, Andharmanik, Jhale, Patkosta, Base, Golbhaksa, Dhanibune, Harikhali, Manasar Ber, Puspakati, Gangasagar, Kali Lai, Bogi Chenchane, Kurekhali, Bhuer Dane, Katheswar, Sonarupakhali, Dudhmukh, Lathikara, Terokati, Dhanghara, Arbase, Dakshinchara, Sapkhali, Kadamtali, Burer Dabur, Luxmi Pasur, Manki, Ashashuni, Taltakta, Dhabjikhali, Mandaptala, Netokhali, Bhayela, Baganbari, Jharabagna, Bagaura, Baksakhali, Chailtabari, Singartali, Mathabhanga, Narayantali, Kaikhali, Mathura, Khasitana, Agunjala, Phuljhuri, Malabaga, Khamurdana, Ubde, Gubde, Sonaipanthi, Dhonairgang, Kanaikhathi, Marichjhapi, Netai Talpanthi, Dhanpati, Ragakhali, Mukta Bangal, Arijakhali, Dulor Tek, Zingili, Bibir Made, Tekakhali, Deur Zande, Chamta Kamta, Kunche Mathe, Bayla Koyla, Madar Bare, Bayar Nala, Hunke, Dhancher Nadi, Mulye Meghna, Bailo, Betmuri, Burigolli, Chunkuri, Mayadi, Phulbari, Taltali, Angra Kana, Garar Nadi, Badamtali, Bhuter Gang, Baikuntha Hana, Karpuro, Chhaya Halri, Arbhanga, Talakpanthi, Khejure Kurule, Chhoto Sheola, Kanchikata, Dair Gang, Baikiri, Jalghata, Ilishmari, Jhalki, Satnala, Makurni, Helar Ber, Kalinde, Shakbhate, Gonda, Pala, Terobenki, Talbare, Her Matla, Bhurbhure, Chhadankhali, Phataker Dane, Bharkunde, Kendakhali, Naobenki, Kalaser Bali, Panir Khal, Kultali, Barabare, Mukule, Madhukhali, Pashkati, Gochhba, Ghat Harano, Gabandara, Loker Chhipi, Bahar Nadipar, Bara Matla, Payra Thuni, Kalbeyara, Dhukuni, Parshe Mari: (177 rivers). [Mohd Shamsul Alam and Masud Hasan Chowdhury]
Bibliography Abdul Wazed, Bangladesher Nadimala (Rivers of Bangladesh, in Bangla), Dhaka, 1991; FH Khan, Geology of Bangladesh, University Press Limited, Dhaka, 1991; Haroun or Rashid, Geography of Bangladesh, University Press Limited, Dhaka, 1991; Sirajul Islam Chowdhury, Arthanitik Bhugol: Visva and Bangladesh (Economic Geography: World and Bangladesh, in Bangla), University of Dhaka, 1995; Hugh Brammer, The Geography of the Soils of Bangladesh, University Press Limited, Dhaka, 1996; Bangladesh Bureau of Statistics (BBS), Statistical Year Book of Bangladesh 1998, BBS, Dhaka, 1999.

No comments:

Post a Comment